آنتنها و گیرنده فرستنده
به صورت خیلی ساده آنتن یک میله یا ظرفی فلزی است که امواج الکترومغناطیسی (غالباً رادیویی و مایکروویو) را جذب کرده و آنها را تبدیل به سیگنالهای الکتریکی (همانند آنتنِ رادیو و تلویزیون) میکند. چنین آنتنی در واقع گیرنده نام دارد. در جهت عکس، آنتنی که سیگنالهای الکتریکی را به امواج الکترومغناطیسی تبدیل کرده و در محیط منتشر میکند، فرستنده نام دارد. آنتنهای فرستنده و گیرنده، اصلیترین جزء ارتباطات مدرن امروزی هستند.
آنتن چگونه کار میکند؟
فرض کنید که در یک ایستگاه رادیویی هستید و میخواهید صدای خود را به دوردستها بفرستید. میکروفون صدای شما را که موجی مکانیکی است، تبدیل به سیگنالهای الکتریکی میکند. مداری که در آنجا تعبیه شده است، با صرف انرژی، سیگنالهای الکتریکی را به یک ساختار فلزی خاص، موسوم به آنتن میفرستند. در واقع با ایجاد جریان الکتریکی در آنتنِ مذکور، الکترونهای آن در امتداد آنتن حرکت کرده و همانطور که از قوانین پایه فیزیک الکتریسیته و مغناطیس میدانیم، بار متحرک تولید میدانهای الکتریکی و مغناطیسی عمود برهم، یعنی امواج الکترومغناطیسی میکند. این امواج در هوا با سرعتی نزدیک به سرعت نور منتشر میشوند.امواج رادیویی و مایکروویو به واسطه طول موج خیلی بلندی که دارند، میتوانند در مسیرهایی طولانی منتشر شوند.
حال اگر شخصی آنتنِ رادیو خود را باز کرده و در جهت فضایی مناسبی باشد، میتواند این امواج الکترومغناطیسی که حاوی اطلاعات است (مدوله شده) را دریافت کند. در واقع آنتنِ رادیو در حکم گیرنده است. امواج الکترومغناطیسی به هنگام برخود با آنتنِ رادیو، انرژی خود را به الکترونهای آنتن داده و در نتیجه الکترونهای آنتنِ فلزی به نوسان در میآیند. میتوان گفت مطابق با قانون القای فارادی، جریان الکتریکی در آنتن شکل میگیرد. این جریان الکتریکی، همان سیگنالهای الکتریکی ارسال شده توسط آنتن فرستنده هستند که به وسیله بلندگو رادیو، به امواج مکانیکی (صوت) تبدیل میشوند.
آنتنهای فرستنده و گیرنده در اغلب کاربردها طراحی و ساختاری مشابه دارند. به طول مثال آنتنِ فرستنده و گیرنده در دو بیسیم یک شکل و یک اندازه است. با این حال در برخی کاربردهای خاص، آنتنِ فرستنده میتواند بسیار بزرگتر و قویتر از آنتنِ گیرنده باشد. به طور مثال در ایستگاههای پخش تلویزیونی و رادیویی، آنتنهای فرستنده دکلهای بسیار بزرگ با توان ارسالی خیلی زیادی هستند. چرا که باید مسافت خیلی زیادی را پوشش دهند. این در حالی است که آنتنِ گیرنده تلویزیون یا رادیو تنها یک میله فلزی ساده است.